Waarom dit traject?

Aan het begin van de 21ste eeuw huisvestte de UGent nog honderden kleine en grotere bibliotheken ingebed in klinieken, labo’s en onderzoeksseminaries. Onder impuls van een strategietraject dat in 2003 uitmondde in het Plan Björnshauge, werd dit sterk versplinterde bibliothekenlandschap in de voorbije 20 jaar helemaal omgevormd tot wat Universiteitsbibliotheek Gent vandaag is: een netwerkorganisatie met een centrale bibliotheek (de ‘Boekentoren’) en 10 Faculteitsbibliotheken in een gecoördineerd decentraal model.

In deze periode van intense interne herstructurering bleef de wereld rondom echter evolueren aan snel tempo – evoluties die eveneens een impact hebben op de werking van academische bibliotheken en waarop werd ingespeeld met de formulering van een actieplan onder de noemer “Facilitating Open Knowledge Creation” (2015). Doorgedreven digitalisering van informatie, open science en open data, citizen science en de relatie onderzoek-maatschappij, fake news en het toenemende belang van mediawijsheid, nieuwe ontwikkelingen op Europees niveau rond ERA (European Research Area) en de rol van academische instellingen in kennisecosystemen zijn slechts enkele contextelementen die vragen oproepen rond de (toekomstige) rol van de universiteitsbibliotheek. De wereldwijde corona-pandemie heeft de digitalisering binnen de universiteit enkel nog versneld en ook de dienstverlening van de bibliotheken sterk dooreen geschud.

Met dit visietraject wil de Universiteitsbibliotheek Gent onder impuls van de IFBC (Interfacultaire Bibliotheekcommissie) de opdracht van de Faculteitsbibliotheken en de Boekentoren in de bibliotheekdienstverlening aan de UGent opnieuw tegen het licht houden en de beleidsvisie voor het geheel opnieuw formuleren. Welke rol heeft de Universiteitsbibliotheek Gent te spelen in onze veranderende samenleving? Waar liggen kansen én uitdagingen voor de bibliotheekteams bij het realiseren van de kerntaken en beleidsprioriteiten van Universiteit Gent? Welke veranderingen zijn wenselijk, welke noodzakelijk?

In de komende maanden wil het team zich hierrond laten inspireren, door in gesprek te gaan met onderzoekers, studenten, docenten, bibliotheekmedewerkers, diverse interne en externe stakeholders en ervaringsdeskundigen in binnen- en buitenland. Dit met het oog op een actualisatie van het beleid van de Universiteitsbibliotheek Gent en betere afstemming op de evoluties in noden en praktijken van wetenschappelijke informatievoorziening in de komende periode.

 Een participatief proces

Het visietraject wordt getrokken door een kerngroep van 9 bibliotheekmedewerkers, onder begeleiding van IDEA Consult die het traject mee vormgeeft:

• Paul Buschmann (FLW)

• Rosemie Callewaert (BKT)

• Hendrik Defoort (BKT)

• Ann De Meulemeester (KCGG)

• Myriam Mertens (BKT)

• Dries Moreels (BKT)

• Mieken Osselaer (FEA)

• Bart Vancoppenolle (FPP)

• Veerle Van Conkelberge (BKT)

2 juni 2022 - Kickoff

Na een voorbereidende verkenning (april-mei), werd het visietraject op 2 juni 2022 publiek gelanceerd tijdens een kick-off in de Belvedère van de Boekentoren,  waarbij Simone Kortekaas (Hoofd Research & Education Support aan Wageningen University & Research) ervaringen uit universiteitsbibliotheken in Nederland deelde. Haar lezing werd gevolgd door een panelgesprek waarin de veranderdruk voor een hernieuwde visie en strategie verder wordt besproken en de strategische vragen die aan de orde zijn, worden scherpgesteld. Deze kick-off werd bijgewoond door een 50-tal deelnemers (op uitnodiging), waaronder leden van de Interfacultaire Bibliotheekcommissie (IFBC), vertegenwoordigers van het universiteitsbestuur, afgevaardigden vanuit de verschillende faculteiten en de medewerkers uit het bibliothekennetwerk (Boekentoren en facultaire bibliotheken).

26-27 september 2022 - Inspiratieseminarie

Vervolgens wordt in september een tweedaags inspiratieseminarie georganiseerd, waarin een selectie aan actuele thema’s die het bibliotheekwezen in de komende jaren zullen beïnvloeden, verder worden verkend en uitgediept. Welke van deze thema’s, die nu al in andere academische bibliotheken worden opgepikt, komen in de huidige strategie van Universiteitsbibliotheek Gent te weinig aan bod? Per thema worden externe sprekers uitgenodigd (e.g. medewerkers uit andere (academische) bibliotheken, vertegenwoordigers van (potentieel) nieuwe doelgroepen,…) die vanuit concrete cases een inspirerend licht kunnen werpen op hoe zij aankijken tegen de veranderende werkomgeving en in gesprek gaan met medewerkers van UGent over de vragen die dit oproept naar de werking van de universiteitsbibliotheek toe. Dit inspiratieseminarie zal openstaan voor alle medewerkers en studenten van UGent, alsook voor externe stakeholders.

Oktober: interactieve sessie

Tenslotte wordt in de tweede helft van oktober een interactieve sessie onder begeleiding van IDEA Consult georganiseerd waarin onderzoekers, studenten en eventuele andere (potentiële) gebruiker-stakeholders hun ervaringen, verwachtingen, toekomstperspectieven op de rol van de Universiteitsbibliotheek nu en op (middel)langere termijn zullen kunnen delen.

December: ambitienota

Dit alles mondt in november uit in een ambitienota, waarin de uitdagingen en opportuniteiten waarop de Universiteitsbibliotheek in de nieuwe (middel)langetermijnvisie wil focussen, worden samengevat en geprioritiseerd. Dit zal de basis vormen voor het daaropvolgende strategieontwikkelingstraject dat begin 2023 wordt aangevat.